W stale ewoluuj?cym krajobrazie sztucznej inteligencji jedna organizacja konsekwentnie wyró?nia si? jako bastion rozwoju AI: mowa o OpenAI.
Wszyscy znaj? flagowe narz?dzie firmy, ChatGPT, które ju? od prawie dwóch lat przyci?ga nies?abn?c? uwag? mediów. Kontrowersje wzbudza jednak sam zarz?d firmy. Pod koniec 2023 roku na cztery dni zdymisjonowano dyrektora generalnego, Sama Altmana, natomiast rok 2024 przyniós? pozew Elona Muska. W?a?ciciel Tesli oskar?y? OpenAI o ignorowanie celów humanitarnych w pogoni za zyskiem.
Dzi? zag??biamy si? w histori? giganta AI, odpowiadaj?c na najcz??ciej zadawane pytania dotycz?ce firmy.
Najwa?niejsze fakty
- OpenAI to dzie?o wybitnych przedstawicieli bran?y. Firma powsta?a w 2015 roku i od tamtej pory ustanawia standardy etycznego rozwoju sztucznej inteligencji.
- Kto stworzy? ChatGPT? 6 wizjonerów technologii z Doliny Krzemowej.
- Przekszta?caj?c si? w podmiot nastawiony na zysk w 2019 r.,
OpenAI zawar?a strategiczny sojusz z Microsoftem, wzmacniaj?c swoje badania i zasi?g. - Firma nie jest spó?k? publiczn?, co pozwala jej unikn?? zwi?kszonej presji i kontynuowa? realizacj? dotychczasowej misji w odpowiednim tempie.
- Dzi?ki unikalnej dychotomii operacyjnej OpenAI doskonale ??czy swoj? podstawow? misj? z aspiracjami komercyjnymi.
Kim s? za?o?yciele OpenAI?
Filarami OpenAI jest grupa luminarzy Doliny Krzemowej.
Firma rozpocz??a dzia?alno?? jako laboratorium badawcze skupione na sztucznej inteligencji. Spó?ka z siedzib? w San Francisco zawsze stawia?a sobie ambitne cele. Motorem jej dzia?ania by?y ambicje wizjonerów technologii, których po??czy?a pasja do sztucznej inteligencji (AI):
- Elon Musk: Cho? lepiej znamy z przedsi?wzi?? SpaceX i Tesla, na pocz?tku anga?owa? si? równie? w tworzenie OpenAI. Jego wk?ad by? przede wszystkim finansowy. Musk odszed? ju? z zarz?du, ale wci?? pozostaje wp?ywow? postaci? w dyskursie na temat sztucznej inteligencji.
- Greg Brockman: By?y CTO firmy Stripe w tej chwili pe?ni rol? prezesa zarz?du i CTO. Dzi?ki jego wysi?kom organizacja utrzymuje pozycj? lidera w segmencie badań nad sztuczn? inteligencj?.
- Ilya Sutskever: Czo?owy ekspert w dziedzinie uczenia maszynowego (machine learning) ma za sob? znacz?c? wspó?prac? z Google. W tej chwili przewodzi zespo?owi naukowców w OpenAI.
- John Schulman: Wcze?niej mia? do czynienia g?ównie ze ?rodowiskiem akademickim, teraz za? jest jednym z g?ównych inicjatorów wiod?cych projektów, takich jak ChatGPT.
- Wojciech Zaremba: Wnosi do OpenAI swoje do?wiadczenie z Google, szczególnie w obszarze uczenia przez wzmacnianie.
- Sam Altman: Dawny prezes akceleratora startupów Y Combinator do??czy? do firmy w pocz?tkowej fazie jej istnienia, pe?ni?c funkcj? CEO.
Kiedy powsta?o OpenAI?
Rewolucyjna podró? twórców ChatGPT rozpocz??a si? 11 grudnia 2015 roku. Od samego pocz?tku firma nie by?a typowym startupem, powsta?a bowiem w odpowiedzi na próby monopolizacji sztucznej inteligencji przez gigantów technologicznych.
Cel by? przejrzysty i ambitny: opracowanie sztucznej inteligencji ogólnej, która by?aby dobrodziejstwem dla ludzko?ci.
Do kogo dzisiaj nale?y OpenAI?
Postarajmy si? prze?ledzi? histori? OpenAI od samego pocz?tku, kiedy to Elon Musk i Peter Thiel wsparli nowo powsta?? firm? sporym wk?adem finansowym. Obaj potentaci chcieli mie? swój udzia? w przedsi?wzi?ciu, które mia?o zak?óci? monopol gigantów w segmencie sztucznej inteligencji.
W miar? ewolucji krajobrazu AI ambicje Muska zosta?y nieco os?abione, co doprowadzi?o wizjonera do podj?cia strategicznej decyzji o rezygnacji z zarz?du w 2018 roku. Od tamtej pory Musk anga?uje si? w inne przedsi?wzi?cia, takie jak Tesla i SpaceX.
Rosn?ce ambicje i potrzeby finansowe doprowadzi?y do przekszta?cenia z organizacji non-profit w podmiot nastawiony na zysk w 2019 roku. Ten istotny krok na drodze rozwoju zbieg? si? w czasie z kolosaln? inwestycj? w wysoko?ci 1 miliarda dolarów od firmy Microsoft. Firma tym samym zapewni?a sobie równie? pewne prawa do licencjonowania i wykorzystywania prze?omowej technologii.
Udzia?y w OpenAI s? podzielone mi?dzy Microsoft (49%), innych interesariuszy (49%) i pierwotn? fundacj? non-profit, która wci?? zachowuje swoj? autonomi?.
Pozostali udzia?owcy to a16z, Sequoia, Tigers Global i Founders Fund. OpenAI Inc. s?u?y jako nadrz?dna wobec pozosta?ych organizacja non-profit. Aspiracje komercyjne s? obs?ugiwane przez OpenAI LP, oddzia? programowo nastawiony na zysk.
Czy OpenAI jest spó?k? publiczn??
Pomimo swojej znacz?cej obecno?ci w sektorze sztucznej inteligencji OpenAI nie jest spó?k? publiczn?. Jako podmiot prywatny pozostaje odporna na rygorystyczne regulacje i presj? na wyniki kwartalne, z któr? cz?sto zmagaj? si? spó?ki publiczne.
Istnieje jednak znaczny popyt rynkowy na akcje OpenAI, nie mo?na wi?c wykluczy? przekszta?cenia w spó?k? publiczn? w przysz?o?ci.
Za kulisami OpenAI
Elon Musk pozywa OpenAI za to, ?e firma stawia zyski ponad dobrem ludzko?ci
Pod koniec lutego 2024 r. Elon Musk – który mia? swój udzia? w za?o?eniu OpenAI w 2015 r. – pozwa? firm?, twierdz?c, ?e zarzuci?a swój pierwotny cel stworzenia sztucznej inteligencji z korzy?ci? dla ludzko?ci, na rzecz zysku.
Musk utrzymuje, ?e OpenAI zosta?a za?o?ona jako firma non-profit, której celem by?o stworzenie sztucznej inteligencji ogólnej. W jego pozwie czytamy: Na stronie OpenAI Inc. nadal znajdziemy zapewnienie, ?e AGI przyniesie korzy?ci ca?ej ludzko?ci. W rzeczywisto?ci jednak OpenAI Inc. zosta?a przekszta?cona w zamkni?t? spó?k? de facto zale?n? od najwi?kszej firmy technologicznej na ?wiecie: Microsoft. Pod nowym zarz?dem nie tylko rozwija, ale wr?cz udoskonala AGI w celu maksymalizacji zysków dla Microsoftu, a nie dla dobra ludzko?ci.
Niniejszy pozew zosta? z?o?ony, by zmusi? OpenAI do przestrzegania umowy za?o?ycielskiej i powrotu do misji rozwijania AGI z korzy?ci? dla ludzko?ci, a nie dla osobistych korzy?ci poszczególnych pozwanych i najwi?kszej firmy technologicznej na ?wiecie.
W swoim li?cie cz?onkowie zarz?du pisz?: Pod koniec 2017 roku wspólnie z Elonem zdecydowali?my, ?e kolejnym krokiem b?dzie stworzenie podmiotu nastawionego na zysk. Elon chcia? mie? wi?kszo?? udzia?ów, i s?dzi?, ?e obejmie funkcj? dyrektora generalnego. W trakcie tych dyskusji wstrzyma? finansowanie. Powsta?? luk? wype?ni? Reid Hoffman, by?my mogli wyp?aci? wynagrodzenia i finansowa? dalsze dzia?ania.
Nie mogli?my doj?? do porozumienia z Elonem w sprawie spó?ki for-profit, poniewa? uwa?ali?my, ?e oddanie absolutnej kontroli nad OpenAI w r?ce jednej osoby jest sprzeczne z misj? firmy. Elon wkrótce zdecydowa? si? odej??, mówi?c, ?e prawdopodobieństwo naszego sukcesu wynosi 0 i ?e planuje zbudowa? konkurenta AGI w Tesli.
Ostatecznie tak si? sta?o. Musk uruchomi? xAI w lipcu 2023 roku, a w listopadzie tego samego roku pojawi? si? firmowy chatbot o nazwie Grok.
Sam Altman ?egna si? z OpenAI, ale tylko na chwil?
17 listopada 2023 r. Sam Altman zosta? nieoczekiwanie zwolniony ze stanowiska dyrektora generalnego OpenAI. Rol? tymczasowego CEO przej??a Mira Murati, dyrektor ds. technologii w firmie. Nast?pnie Emmett Shear, wcze?niej dyrektor generalny Twitcha, zosta? mianowany nowym dyrektorem generalnym.
Dyrektor generalny Microsoftu, Satya Nadella, niezw?ocznie zaproponowa? Altmanowi stanowisko kierownika wewn?trznego dzia?u AI. Altman przyj?? t? rol?, a prezes OpenAI Greg Brockman równie? przeszed? na stanowisko w Microsoft.
Sytuacja przybra?a kolejny nieoczekiwany obrót, gdy zaledwie cztery dni pó?niej Sam Altman powróci? na stanowisko dyrektora generalnego OpenAI. Nie przeszkodzi?o to, ?e kilka dni wcze?niej przyj?? posad? w Microsofcie.
Cho? zarz?d wcze?niej oskar?y? Altmana o to, ?e nie by? ca?kowicie szczery, a zarzuty te dodatkowo wzmog?y plotki, jakoby Altman chcia? dzia?a? szybciej pomimo potencjalnych zagro?eń zwi?zanych z bezpieczeństwem i etyk? AI, obie strony znalaz?y kompromis, a czterodniowe przepychanki dobieg?y końca.
Podsumowanie
Innowacyjny model OpenAI przewiduje prawo do ograniczonego zysku i stanowi intryguj?ce po??czenie organizacji badawczej z podmiotem komercyjnym. Taka kombinacja zapewnia sta?y przep?yw funduszy, podczas gdy podstawowe zasady pozostaj? nienaruszone.
Poniewa? domena sztucznej inteligencji s?ynie z szybkich post?pów, elastyczna struktura w?asno?ci i przyj?ty model operacyjny umo?liwiaj? firmie p?ynn? adaptacj? do zmiennych warunków. Bez zmian pozostaje za to ch?? demokratyzacji niezliczonych korzy?ci p?yn?cych ze sztucznej inteligencji.