Is AI net zo transformatief als de stoommachine en het internet?

Wijdverspreide toepassing van kunstmatige intelligentie (AI) heeft het potentieel om de productiviteit in verschillende sectoren en economie?n over de hele wereld een flinke impuls te geven. In een recent onderzoek van Capital Economics antwoordde bijna 80% van de klanten dat AI de wereldeconomie zou transformeren.

Hoe zal dat gebeuren en wat is de potenti?le omvang en snelheid van de productiviteitswinst? Zouden AI-systemen mensen kunnen vervangen op een manier die leidt tot massawerkloosheid, of zullen ze juist zorgen voor meer werkgelegenheid?

De impact van technologische revoluties

AI kan worden beschouwd als een technologie voor algemene doeleinden (General Purpose Technology), die in het verleden grote economische gevolgen heeft gehad.

Laten we de volgende voorbeelden nemen:

• De uitvinding van de interne verbrandingsmotor eind 1800
• De ontwikkeling van de stoommachine in het VK in de jaren 1700 en 1800, die de industri?le revolutie mogelijk maakte
• De introductie van elektriciteit in de VS begin 1900
• De revolutie van de informatie- en communicatietechnologie (ICT) aan het eind van de 20e eeuw bracht allemaal belangrijke veranderingen in economie?n door het verhogen van de productiviteit.

Hoewel het in het verleden tientallen jaren heeft geduurd voordat GPT’s tastbare productiviteitswinsten opleverden, is de adoptieachterstand – de tijd die landen nodig hebben om een nieuwe technologie te implementeren na de uitvinding ervan – korter geworden.

De jaarlijkse productiviteitsgroei in het VK en de VS vanaf de komst van stoom en elektriciteit bedroeg gemiddeld 0,2-0,3%, deels omdat de winst over een lange periode werd gerealiseerd. Maar de verbeteringen zijn samengeperst, samen met de introductievertragingen. Zo bedroeg de jaarlijkse productiviteitsgroei in de VS 1,5 procentpunt tussen 1995 en 2005, aldus Capital Economics in zijn rapport AI, Economies and Markets.

De opkomst van eerdere GPT-revoluties was doorgaans netto positief voor de arbeidsmarkten. De technologische vooruitgang heeft op korte termijn tot aanzienlijke wrijvingen geleid, maar werknemers hebben de neiging om naar nieuwe, beter betaalde banen over te stappen.

Dit komt doordat GPT’s de vraag naar bepaalde goederen of diensten hebben vergroot of nieuwe economische sectoren hebben gecre?erd. De AI-gerelateerde banen zullen waarschijnlijk een directe impuls krijgen, evenals de werkgelegenheid en de re?le lonen, omdat de productiviteitsgroei de totale vraag in de hele economie stimuleert.

Een recente studie van het MIT schatte dat 60% van de werknemers in de VS beroepen uitoefent die in 1940 nog niet bestonden. Dit betekent dat meer dan 85% van de werkgelegenheidsgroei van de afgelopen 80 jaar is toe te schrijven aan de technologiegedreven creatie van nieuwe functies, volgens een analyse van Goldman Sachs.

Verschuivingen in werkstromen die worden aangedreven door vooruitgang in AI kunnen het equivalent van 300 miljoen voltijdse banen blootstellen aan automatisering, zo blijkt uit het onderzoek van Goldman. Maar niet alle automatisering zal leiden tot ontslagen, omdat de meeste banen eerder “aangevuld dan vervangen zullen worden door AI”.

Wat betekent dit voor de productiviteit door AI?

De manieren waarop AI de wereldwijde productiviteit kan verhogen

Er zijn verschillende manieren waarop AI-toepassingen de productiviteit van werknemers wereldwijd kunnen veranderen.

Effici?ntiebesparingen

Bedrijven kunnen mogelijk minder middelen gebruiken of meer doen met bestaande middelen. AI zou mensen direct kunnen vervangen door taken effici?nter uit te voeren of door mensen te helpen productiever te worden en tijd vrij te maken voor andere bezigheden.

AI kan ook andere middelen vrijmaken. Het gebruik van gedeelde bestuurdersloze voertuigen zou er bijvoorbeeld voor kunnen zorgen dat land dat voorheen voor parkeren werd gebruikt, kan worden herbestemd voor productievere doeleinden.

Productie verhogen

AI kan de output per gewerkt uur op drie manieren verhogen:

• De hoeveelheid kapitaal per werknemer verhogen, bijvoorbeeld door nieuwe AI-software te gebruiken of meer preventief onderhoud van apparatuur mogelijk te maken om de afschrijving van activa te vertragen.
• De kwaliteit van de arbeidskrachten verhogen.
• Het verhogen van de effici?ntie waarmee arbeid en kapitaal worden gecombineerd om betere werkpraktijken mogelijk te maken.

Technologische vooruitgang

AI heeft het potentieel om nieuwe uitvindingen te vergemakkelijken. AI kan enorme hoeveelheden onderzoek filteren om de meest levensvatbare projecten voor te stellen en de resultaten van echte experimenten te voorspellen. Dit kan innovatie stimuleren en leiden tot doorbraken op allerlei gebieden, van het ontdekken van medicijnen tot onderwijs en transport. Het zou de productiviteitsgroei permanent kunnen stimuleren en een opwaartse spiraal kunnen cre?ren waarin AI zichzelf traint om innovatie te verbeteren.

De impact van AI kwantificeren

Hoewel AI het potentieel biedt voor grote voordelen, zullen deze waarschijnlijk geleidelijk worden gerealiseerd, net als bij eerdere technologische revoluties, volgens analisten van Capital Economics.

“Wij denken dat de impact van technologische vooruitgang in het verleden de beste leidraad is voor de waarschijnlijke impact van AI in de komende jaren en gezien de aard van AI is de ICT-revolutie waarschijnlijk de beste om naar te kijken. Uit gegevens blijkt dat de productiviteitsstijging tijdens de ICT-revolutie 1,5% per jaar bedroeg voor de VS, dus dat lijkt een redelijke richtlijn voor wat haalbaar is voor een land dat voorop loopt bij het ontwikkelen en inzetten van de technologie.”

Dit zou een einde kunnen maken aan de malaise in productiviteit in de ontwikkelde economie?n van de afgelopen 10-20 jaar.

De winst zou groter kunnen zijn, omdat veel toepassingen die tijdens de digitale revolutie opkwamen gericht waren op het verbeteren van de consumentenervaring, terwijl AI meer zakelijke toepassingen heeft die de productiviteit direct zullen stimuleren, merken de analisten op.

Het onderzoek van Goldman Sachs suggereert dat AI-tools de productiviteitsgroei over een periode van 10 jaar met 1,5 procentpunt kunnen verhogen en kunnen zorgen voor een toename van 7% (of bijna 7 biljoen dollar) van het wereldwijde bruto binnenlands product (BBP).

Bij een krachtigere AI-ontwikkeling zou de productiviteitsgroei meer dan 3 procentpunten kunnen bedragen, met ongeveer 1 procentpunt arbeidsverdringing.

Belemmeringen voor productiviteitsgroei door AI

AI heeft het potentieel om het spel te veranderen, maar de gerealiseerde winst verschilt nogal van de theoretische winst. Historisch gezien hebben de grootste productiviteitswinsten zich voorgedaan op momenten dat technologische vooruitgang samenviel met politieke en/of sociale veranderingen of de ontwikkeling van complementaire innovaties, merkt Capital Economics op.

Er zijn verschillende hindernissen die overwonnen moeten worden, omdat bedrijven de beste manieren moeten vinden om de technologie te gebruiken, fondsen moeten werven om de implementatie te betalen en eventuele institutionele inertie moeten overwinnen. Ze moeten ook voldoende geschoolde werknemers in dienst nemen om de technologie te implementeren.

Net zoals internet de ontwikkeling van cloud computing en grote databases vereist, zullen er nieuwe technologie?n moeten worden ontwikkeld om het maximale uit AI te halen.

Om AI in te zetten, moeten bedrijven meer doen dan alleen software installeren of aansluiten. Ze hebben begeleidende capaciteiten nodig, zoals databases, datamanagementsystemen en IT-specialisten. En ze moeten belangrijke organisatorische en procesveranderingen doorvoeren.

De barrières voor het invoeren van nieuwe technologie zijn intern en binnen de controle van een bedrijf en extern, die het niet direct kan be?nvloeden. De belangrijkste interne barrière zullen waarschijnlijk de kosten zijn, vooral op de korte termijn, terwijl onzekerheid over regelgeving waarschijnlijk de belangrijkste externe barrière zal zijn. Overheden zouden beperkingen kunnen opleggen aan de manieren waarop AI kan worden ingezet en bedrijven kunnen anticiperen op kosten in verband met gegevensbeveiliging en privacyregelgeving.

Al deze factoren betekenen dat er de komende jaren mogelijk geen onmiddellijke productiviteitsstijging zal zijn en dat het tot eind jaren 2020 of begin jaren 2030 kan duren voordat de voordelen zichtbaar worden.

Het groeipotentieel komt ook met het voorbehoud dat de gebieden die AI misschien volledig kan automatiseren geen perfecte vervanging zijn voor de gebieden die dat niet kunnen. Dit betekent dat als een deel van de economie steeds verder wordt geautomatiseerd, het essenti?le maar niet-geautomatiseerde, minder productieve deel van de economie zou groeien als aandeel van het BBP, waardoor de totale groei zou worden beperkt.

En net zoals de ICT-revolutie vooral de productiviteit in de VS stimuleerde, maar minder in de eurozone, is de productiviteitswinst van AI geenszins gegarandeerd en zal deze volgens Capital Economics afhangen van de vraag of landen over de factoren beschikken om ze te helpen er effectief gebruik van te maken.

Conclusie

Het tempo waarin AI wordt ingezet en de impact ervan op de productiviteit op de werkplek hangt niet alleen af van de technische haalbaarheid – AI zal de productiviteit waarschijnlijk een flinke impuls geven als verschillende factoren samenkomen, waaronder investeringen, omscholing van de beroepsbevolking en een evenwichtige regelgeving.

Voor zover de door GPT aangedreven revoluties uit het verleden de impact op de productiviteit aangeven, zou AI een jaarlijkse stijging van 1,5% kunnen opleveren. Dit zal zich waarschijnlijk eerder eind 2020 en in 2030 voordoen dan in de komende paar jaar. En de mate waarin landen AI met succes integreren in hun werkstromen en profiteren van de productiviteitswinst zal aanzienlijk verschillen.